Achternaam: de Roos

Voornaam: Hotze

Geboren: 24-11-1909

Te: Langezwaag

Overleden: 15-10-1991

Te: Krommenie

Pseudoniem(en): Voor zover mij bekend heeft H. de Roos niet onder pseudoniem gepubliceerd.

Werk:

Proza:

Voor kinderen:

• 1. De schippers van de Kameleon (1948)
• 2. Kameleon, ahoy! (1951)
• 3. Redders met de Kameleon (1952)
• 4. Speurders met de Kameleon (1955)
• 5. De kameleon op volle toeren (1956)
• 6. De Kameleon houdt koers (1958)
• 7. Goede vaart, Kameleon (1958)
• 8. Trossen los, Kameleon (1959)
• 9. De Kameleon in 't zoeklicht (1959)
• 10. De Kameleon opnieuw in actie (1960)
• 11. De Kameleon in de branding (1961)
• 12. Vivat Kameleon! (1961)
• 13. De Kameleon blijft favoriet! (1962)
• 14. De Kameleon wint de prijs (1962)
• 15. De Kameleon brengt geluk (1963)
• 16. Bravo, Kameleon! (1963)
• 17. Vakantie met de Kameleon (1964)
• 18. De Kameleon viert feest (1964)
• 19. Tip top, Kameleon (1965)
• 20. De Kameleon schiet te hulp (1965)
• 21. Trouwe vrienden van de Kameleon (1966)
• 22. De Kameleon staat voor niets (1966)
• 23. Met de Kameleon erop los! (1967)
• 24. De Kameleon altijd paraat (1967)
• 25. De Kameleon slaat zijn slag (1968)
• 26. De kameleon pakt aan! (1968)
• 27. Ruim baan, Kameleon (1969)
• 28. De Kameleon vaart uit! (1969)
• 29. De Kameleon treft doel (1970)
• 30. Volle kracht, Kameleon (1970)
• 31. Met de Kameleon op avontuur (1971)
• 32. De Kameleon maakt schoon schip (1971)
• 33. De Kameleon knapt het op (1972)
• 34. Met de Kameleon vooruit (1972)
• 35. De Kameleon steekt van wal (1973)
• 36. De Kameleon doet een goede vangst (1973)
• 37. De vlag in top voor de Kameleon (1974)
• 38. De Kameleon in de storm (1974)
• 39. Alel hens aan dek, Kameleon! (1975)
• 40. De Kameleon krijgt nieuwe vrienden (1975)
• 41. Op reis met de Kameleon (1976)
• 42. De Kameleon heeft succes (1976)
• 43. De Kameleon vaart voorop (1977)
• 44. Lang leve de Kameleon (1977)
• 45. De Kamleon helpt altijd (1978)
• 46. De Kameleon ruikt onraad (1978)
• 47. De Kameleon geeft vol gas (1979)
• 48. De Kameleon maakt plezier (1979)
• 49. De Kameleon ligt op de loer (1980)
• 50. De Kameleon in het 'goud' (1980)
• 51. De Kameleon houdt stand (1981)
• 52. De Kameleon vaart door (1981)
• 53. De Kameleon gooit het roer om (1982)
• 54. Recht door zee, Kameleon (1982)
• 55. De Kameleon op dreef (1983)
• 56. De Kameleon in woelig water (1984)
• 57. Met de Kameleon voor de wind (1985)
• 58. De Kameleon heeft goed nieuws (1988)
• 59. De Kameleon draagt zijn steentje bij (1989)
• 60. De Kameleon maakt het helemaal (1991)
• 61. De Kameleon slaat alarm (1992)
• 62. De Kameleon stuurloos (1995)
• 63. De kameleon op jacht (1998)
• Kameleon Omnibus 1 (De Kameleon houdt koers/Goede vaart, Kameleon/De Kameleon wint de prijs) (2001)
• Kameleon Omnibus 2 (De Kameleon brengt geluk/Ruim baan Kameleon/Volle kracht, Kameleon) (2001)
• Akkerwoude-serie (3 delen)
  - Hiep, hiep, hoera voor Akkerwoude (1949)
  - De vrijbuiters van Akkerwoude (1950)
  - De zigeuners van Akkerwoude (1950)

Vertalingen:

Vertaald in het Fries:

• Grutte maten fan de Kameleon (vert. Eildert Duijff)
• De Kameleon hat sukses (vert. Eildert Duijff)
• Op reis mei de Kameleon
• De Kameleon fernimt ûnrie
• Goede feart Kameleon (1995)
• De Kameleon yn 'e braning (1995)
• De skippers fan de Kameleon (vert. Akky van der Veer) (1995)
• De Kameleon bringt gelok (vert. Akky van der Veer) (1995)
  

Vertaald in het Duits:

• Tigerhai. Volle fahrt voraus (1967)
• Tigerhai grieft ein (1967)
• Tigerhai. Eine falle schnappt zu (1968)
• Tigerhai auf verfolgungsjagd (1969)
• Tigerhai Notruf von see (1970)
• Tigerhai als feuerwehr (1971)
• Tigerhai freund in not (1972)
• Tigerhai Die wundermaschine (1973)
• Tigerhai. Platz und sieg (1974)
• Tigerhai. Den autodieben auf der spur (1975)
• Tigerhai. Sturmfahrt (1976)

In Duitsland verschenen ook een LP en een cassettebandje met Kameleonverhalen:

• Der Tigerhai (LP)
• Der Tigerhai in seenoot (Cassette)

Tijdschriften:

• In de crisisjaren '30 werkte H. de Roos in een werklozenproject aan de bouw van de volkshogeschool 'Het Allardsoog' in Bakkeveen. Ook schreef hij stukjes voor een krant die voor en door deze werklozen werd gemaakt. H.G.W. van der Wielen en H.D. de Vries Reilingh (vooraanstaande figuren in het Friese culturele leven) moedigden hem aan om met schrijven door te gaan.

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

• Het Friese dorp Terherne afficheert zichzelf als Kameleon-dorp (zie: Links)
• 'De Kameleon op volle toeren' verscheen in 1983 in een uitgave van de 'Disney Juniorclub'.
• Bouke Oldenhof bewerkte 'De skippers fan de Kameleon' tot een toneelstuk. Het werd in 1998 gespeeld tijdens het 'Iepenloftspul' in Oosterwierum.
• Paul Steenhuis, 'Helden zonder zee. Het verhaal achter Nederlands populairste jeugdboekenserie, de Kameleon' (1998)
• 50 jaar Kameleon, De succesvolste jeugdserie van Nederland. Jubileumuitgave met: 'Ruim baan, Kameleon' en 'Volle kracht, Kameleon' en een biografie van Hotze de Roos door Paul Steenhuis (1999)
• Naar aanleiding van de Kameleonserie zijn twee speelfilms gemaakt. Regisseur Steven de Jong start in de zomer van 2002 met de eerste opnames. De eerste film werd gebaseerd op het eerste deel van de Kameleon-serie. De tweede film gaat in juni 2005 in premiere.
• Uit protest tegen het feit dat Steven de Jong zijn film in het Nederlands opneemt, maakten de Friese Studentenvereniging Bernlef een Kameleon-verfilming in het Fries. Hieraan werkten o.a. Hans Wiegel, Ed Nijpels, Ids Postma en Piet Paulusma mee. Deze veertig minuten durende film was in augustus 2002 acht keer te zien in Groningen. Daarna verbood uitgeverij Kluitman het verder draaien van deze 'uit de hand gelopen grap'.
• In 2004 werd er een toneelbewerking van 'De Kameleon' gemaakt met als titel: 'Kameleon ontvoerd'. In het theater deden gedeeltelijk dezelfde acteurs mee als in de verfilming.

Literaire waardering:

• In 1988 verscheen een Jeugdboeken top honderd aller tijden. 'De Kameleon' stond op de vijfde plaats.
• H. de Roos was een van de tien Nederlandse kinderboekenauteurs die waren genomineerd voor de Publieksprijs 1991.

Opmerkingen:

• H. de Roos werd geboren in Friesland, in Langezwaag. Deze plaats maakt nu deel uit van de gemeente Opsterland.
• H. de Roos was het derde kind in een gezin met vijf kinderen.
• Zijn vader had een bouwbedrijf. Ook was zijn vader een tijd loco-burgemeester van Opsterland.
• H. de Roos ging na de lagere school naar de ambachtsschool.
• In de jaren dertig verhuisde hij naar Krommenie, waar hij o.a. aan de Lijnbaan woonde. Hier werkte hij als timmerman bij de technische dienst van een weverij.
• Tijdens de crisis in de jaren dertig was H. de Roos enige tijd werkloos.
• H. de Roos trouwde in 1937.
• In de jaren veertig schreef hij zijn eerste verhalen. Met zijn eerste manuscript: 'De tweeling van de dorpssmid' ging hij naar uitgeverij Kluitman. Deze titel werd veranderd in 'De schippers van de Kameleon'.
• Vaak wordt gezegd dat het dorpje in de Kameleonverhalen gelijkenis vertoond met Grouw.
• H. de Roos begon aan één andere serie, spelend in Akkerwoude (een niet bestaand dorpje). Deze serie had geen succes en het bleef bij drie delen.
• Hij heeft zelf nooit een boot gehad.
• De prijs van een Kameleon-boek is altijd vrij laag geweest. De gedachte hierachter was dat een kind zelf het boek moest kunnen aanschaffen.
• De eerste delen uit de Kameleon-serie zijn herschreven. Veldwachter Zwart is nu politieagent Zwart.
• Volgens critici ligt er in de serie een breekpunt bij deel 30. 'Daarna werd het allemaal wat minder sprankelend en raakte het evenwicht tussen humor, spanning en idealistische boodschap verstoord'.
• Ook de illustraties zijn vernieuwd. De jongens lopen nu op gymschoenen i.p.v. op klompen. Ook dragen ze geen overall, maar een spijkerbroek en een trui.
• Het eerste deel van de Kameleon werd geïllustreerd door Pol Dom. De delen daarna door Gerard van Straaten. De modernere tekeningen zijn van Ruud Hameeteman.
• H. de Roos ging in 1974 met pensioen.
• Na de dood van H. de Roos zijn er nieuwe delen verschenen, geschreven door P. de Roos. Achter dit pseudoniem schuilt Piero Stanco, de directeur van Uitgeverij Kluitman.
• Vanaf 1948 werden er ruim dertien miljoen Kameleon-boeken verkocht.

Anderen over H. de Roos:

• De traditionele rolpatronen en het archaïsche wereldbeeld in de serie zijn nogal eens bekritiseerd. Vanaf het vijftigste deel, De Kameleon in het 'goud' is de serie gaandeweg moderner geworden. De stad is niet langer een broedplaats van zedenverwildering, Gerben gaat trouwen en wordt een moderne boer, in het dorp rijden meer auto's rond. In het zestigste deel De Kameleon maakt het helemaal zoekt moeder Klinkhamer zelfs een deeltijdbaan. (Het ABC van de jeugdliteratuur, blz. 415)
• Volwassenen hebben geen hoge dunk van de literaire kwaliteit van de serie. Wel realiseert men zich dat dit soort boeken kan aanzetten tot lezen. De Roos: 'In alle onbescheidenheid denk ik dat zonder de Kameleon-serie veel jongens weinig gelezen zouden hebben. (Het ABC van de jeugdliteratuur, blz. 415)
• De Kameleon bevat de moderne variant van de vaderlandse zeevaartmythe, ontdaan van alle zwaar aangezette historische, christelijk-chauvinistische en koloniale sentimenten. (Paul Steenhuis, Helden zonder zee)
• De Roos schetste een ideaalwereld, met jongens die aan hun boot-met-automotor hun vrijheid en blijheid ontleenden. De Kameleonschippers waren twaalf jaar, ze werden veertien, en daarna bleven ze dat ook. Ze hadden altijd vakantie en meestal scheen de zon. De ideaalwereld werd overigens niet sprookjesachtig, maar bleef heel realistisch, want in de serie trekt een stoet van hulpeloze sloebers voorbij, en die moesten allemaal geholpen worden. Dat wérden ze ook, want gemeenschapszin staat hoog in het vaandel. (L. Vogelaar, Reformatorisch Dagblad, 07-10-1998)

Mijn favoriete citaat:

Links:

• Raban Internet Antiquariaat - voor tweedehands boeken van H. de Roos
• Yvonne's favoriet de Kameleon
• Kameleondorp Terherne
• Kluitman - H. de Roos
• René Zwoferink - De Kameleon Boeken Site !
• Kameleon-lexicon

Bronnen o.a.:

• Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
• Reformatorisch Dagblad (22-11-1991)
• Joke Linders e.a., Het ABC van de jeugdliteratuur (1995)
• Website Kluitman (zie 'Links')
• Reformatorisch Dagblad (07-10-1998)