Achternaam: Noordstar

Voornaam: J.C.

Geboren: 10-07-1907

Te: Groningen

Overleden: 1987

Pseudoniem(en): J.C. Noordstar was het pseudoniem van prof. dr. Arnold Jan Pieter Tammes. De bundel 'Het Pierement' verscheen onder het gezamenlijk pseudoniem Community Singing. De (enjkel) verzen die hij voor 1930 publiceerde, verschenen anoniem, of onder het initiaal 'A'. Overigens werd dit initiaal ook gelijktijdig door anderen gebruikt.

Werk:

Poëzie:

• De zwanen (1930)
• Het Pierement (met Halbo C. Kool, N.E.M. Pareau en Herman Poort) (1930)
• Argos en Arcadia (met N.E.M. Pareau) (proza en poëzie) (1935)
• De zwanen en andere gedichten (tweede, sterk vermeerderde druk, door Rudolf Escher) (1967)
• 't Eerdiploom en andere gedichten (bibliofiel, 50 ex.) (1983)
• J.C. Noordstar: De Zwanen en andere gedichten - & proza (door Reinold Kuipers) (2000)

Proza:

• Argos en Arcadia (met N.E.M. Pareau) (proza en poëzie) (1935)
• J.C. Noordstar: De Zwanen en andere gedichten - & proza (door Reinold Kuipers) (2000)

Bloemlezingen:

'Gebloemleesd'

Poëzie:

• 1 gedicht: 'De zwanen...' in 'Kent uw dichters. gedichten van 100 dichters' (1932)
• Een bijdrage in 'Groningsche dichters', een schrift van 'De Vrije Bladen' (1934)
• Bijdragen van Noordstar in het letterkundig jaarboek 'Kristal' (1935)
• 1 gedicht: 'Mijn zoon' in 'De dichter vertelt. Een bloemlezing vertellende en beschrijvende poëzie', door P.H. Muller (1937)
• 1 gedicht: 'Bij de waarzegster' in 'De speelse muze', bijeengebracht door Jaap Romijn (1952)
• 2 gedichten in 'Brokkelpak. Een boek vol verhalen, gedichten, puzzels, spelletjes en wetenswaardigheden', samengesteld door T. van Deel (1972)
• 2 gedichten in 'Een moederhart, een gouden hart. Dichters over hun moeder', verzameld door Gerrit Komrij (1973)
• 3 gedichten in 'Goedemorgen, welterusten', gedichten voor kinderen en andere volwassenen, gekozen door Kees Fens (1975)
• 1 gedicht: 'Ons' Henk' in: 'Het grote Nederlandse verhalenboek. Een bundel van de opmerkelijkste verhalen, gedichten en prenten uit de laatste 50 jaar' (red. Hella S. Haasse, Ad Petersen, Koos Postema en Willem van Toorn) (VARA, 1977)
• 1 gedicht: 'Mijn zoon' in 'Groot verzenboek voor al wie jong van hart is', samengesteld door Karel Jonckheere (1978)
• 3 gedichten in 'De spiegel van de Nederlandse poëzie', samengesteld door Hans Warren (1979)
• 2 gedichten in: 'Het kind', door Willem Wilmink en Fetze Pijlman (1979)
• 5 gedichten in 'De Nederlandse poëzie van de 19de en 20ste eeuw in 1000 en enige gedichten, samengesteld door Gerrit Komrij (1980)
• 2 gedichten in 'Is dit genoeg: een stuk of wat gedichten (2 delen), samengesteld door C. Buddingh' en Eddy van Vliet (1982)
• 1 gedicht: 'Toen ik een kleine jongen was' in 'Dichterbij. Gedichten voor 12+', samengesteld door Jan Heerze (1986)
• 1 gedicht: 'De zwanen' in 'Gelezen worden ze ontelbre malen. De bekendste gedichten uit de Nederlandse literatuur', samengesteld door Robert-Henk Zuidinga (1986)
• 1 gedicht: 'Toen ik een kleine jongen was' in Grote poëziebloemlezing 'Mij liet je leven', samenstelling Aldert Walrecht (1987)
• 2 gedichten in 'Als je goed om je heen kijkt zie je dat alles gekleurd is', samengesteld door Tine van Buul en Bianca Stigter (1991)
• 1 gedicht: 'Toen ik een kleine jongen was' in 'Met gekleurde billen zou het gelukkiger leven zijn', 250 onvergetelijke gedichten met zorg verzameld door Jan van Coillie (1996)
• 1 gedicht: 'Toen ik een kleine jongen was' in 'Het lichte gedicht. De grappigste en gekste gedichten van Nederland en Vlaanderen' (2002)
• 1 gedicht: 'Rommel de Bommel' in: 'De light scheurkalender 2004', samengesteld door Jean Pierre Rawie & Driek van Wissen (2003)

Tijdschriften:

• Als rechtenstudent in Groningen publiceerde Noordstar gedichten in het studentenweekblad 'Der clercke cronike' (1929) en in de 'Groningsche studenten almanak' (1931).
• J.C. Noordstar publiceerde gedichten in 'De Vrije Bladen' (1931-1935) en in 'Forum' (1930).
• J.C. Noordstar was redacteur van de 'Nieuwe Rotterdamse Courant', later 'NRC Handelsblad'.

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

• In 1930 werd op de meikermis in Groningen het poëtisch pamflet 'Het Pierement' verkocht. De opbrengst was voor de noodlijdende kunstenaars (het was crisistijd). J.C. Noordstar had hieraan (anoniem) bijdragen geleverd.
• In 1934 werd 'In memoriam Herman Poort' uitgegeven. Een postuum liber amoricum, waarvoor ook J.C. Noordstar een gedicht schreef.
• In 1934 kwam de gedichtenbundel 'Groningse dichters' uit als bijlage bij 'De Vrije Bladen'. Hierin stonden ook gedichten van J.C. Noordstar.
• C. Buddingh' schreef een artikel over de herdruk van 'Zwanen en andere gedichten' in Het Parool in 1964. Het werd opgenomen in zijn boek: 'Een pakje per dag' (1967) blz. 22-26.
• J. Bernlef schreef over J.C. Noordstar in 'Wie a zegt' (1970).
• Wiel Kusters nam in 'Raad van Alfabet' een gedicht op van J.C. Noordstar 'Toen ik een kleine jongen was' en van diens vriend N.E.M. Parreau 'De kleine man, de kleine man' en schreef hier een commentaar bij.
• Rudolf Escher & Reinold Kuipers: 'J.C. Noordstar, N.E.M. Pareau & Ebenhaëzer (2000)

Opmerkingen:

• J.C. Noordstar is geboren in Groningen, op Schuitendiep oz 74a. Zijn vader was fabrikant.
• J.C. Noordstar studeerde rechten in Groningen. Hier begon hij gedichten te schrijven.
• Hij woonde in zijn studietijd bij zijn ouders, op Parklaan 29.
• J.C. Noordstar was beviend met de dichter N.E.M. Pareau (pseudoniem van Jan Scheltema). Begin jaren dertig hadden ze samen in Groningen een drukkerijtje: Ebenhaëzer.
• Het gedicht 'Het voorjaar' in de bundel 'Sonnetten' (1965) van Pareau is eigenlijk van Noordstar. In de herdruk 'De zwanen en andere gedichten' van Noordstar is het dan ook opgenomen.
• Noordstar en Pareau kwamen in hun studietijd, met bijv. Johan van der Woude en E. Elias, vaak bijeen in de bodega 'Dik' in de Guldenstraat in Groningen (in het laatste oorlogsjaar vernield en niet herbouwd).
• 'De zwanen en andere gedichten' werd in 1930 in eigen beheer uitgegeven.
• Pas na de herdruk in 1967 van 'Zwanen en andere gedichten' werd Noordstar bekend. Deze (uitgebreide) herdruk werd verzorgd door Rudolf Escher. Componist en vriend van Noordstar.
• Zijn manier van dichten (gebruik van 19e eeuwse dichtvormen, maar met een simpel, modern woordgebruik) doet soms denken aan Piet Paaltjens.
• J.C. Noordstar wordt wel beschouwd als een voorloper van de 'Vijftigers'.
• J.C. Noordstar was hoogleraar Volkenrecht en internationale betrekkingen in Amsterdam.

Anderen over J.C. Noordstar:

• In de thans verschenen tweede, vermeerderde druk van De zwanen en andere gedichten, verschenen dankzij de toewijding en het speurderswerk van Rudolf Escher, staan meer grandioze gedichten, ook minder grandioze, gelukkig. Maar al deze verzen, tot voor kort niet of nauwelijks te vinden, zijn van een zo persoonlijke uitdrukkingswijze en een dermate eigen geluid, dat men veilig kan zeggen dat Nederland er, meer dan dertig jaar nadat hij zijn pen aan de wilgen heeft gehangen, plotseling een groot dichter bijgekregen heeft. (C. Buddingh', Een pakje per dag, blz. 23)
• Als er al in 1964 door Susan Sontag in een Amerikaans tijdschrift zinnige dingen worden geschreven over het in de hele westerse wereld opduikende verschijnsel dat camp wordt geheten - het vertederd en vanuit een onverplichte hoek bekijken of hanteren van nog net niet antiek geworden ouderwetsigheden en uit hun bestemming gelichte gebruiksvoorwerpenvan vroeger - weet na jaren hier nog niemand te wijzigen op de merkwaardigste camp-dichter die zich waarschijnlijk in welke literatuur ook heeft voorgedaan, nl. onze J.C. Noordstar. Er was alle aanleiding toe geweest na de herdruk in 1962 van zijn in 1930 verschenen maar toen nauwelijks opgevlalen bundel De zwanen en andere gedichten. Kenmerk van deze Noordstar was toen al hetzelfde levensgevoel dat nu stoeit en speelt met de campfenomenen, ze nostalgisch streelt en ridikuliseert tegelijk; maar het voorlijke van dat soort achterwaarts gericht zijn werd toen niet ingezien. (J.H.W. Veenstra, Tirade 145, maart 1969, blz. 180)
• Tammes (nu hoogleraar volkenrecht te Amsterdam, de onverbeterlijke dichter Noordstar, van De zwanen, die gaarne zinnetjes uitkraamde als: 'Mijn oom nam zich altijd af met een droge doek' en die nooit meer een gedicht geschreven heeft). (Anton Koolhaas in: Jeroen Brouwers, Zachtjes knetteren de letteren, blz. 133)
• Volgens de dichter Jan Hanlo behoort J.C. Noordstar, pseudoniem van de in 1907 in Groningen geboren A.J.P. Tammes, tot de 'ondergrondse traditie van dada, die zo nu en dan eens opduikt' en is hij in dat opzicht familie van bijvoorbeeld Edward Lear, De Schoolmeester en de filosoof Lichtenberg. (Wiel Kusters, Raad van Alfabet, blz. 35)
• Er moeten lezers zijn die de dichter herkennen, aan de lange regels, het wat archaïsche woordgebruik, het arcadische karakter ervan. (Kees Fens. Volkskrant, 19-01-2001)
• Wie eenmaal 'De bollenkweker', 'Mijn zoon' of 'Timmermans' heeft gelezen, is verkocht. (T. Van Deel, Trouw, 03-03-2001)

Mijn favoriete citaat:

Links:

• Raban Internet Antiquariaat - voor tweedehands boeken van J.C. Noordstar

Vanaf 02-02-1999

Bronnen o.a.:

• C. Buddingh', Een pakje per dag (1967)
• Lexicon van de moderne Nederlandse literatuur (1978)
• Ik hou van jou. Drieënnegentig auteurs van Querido (1982)
• Querido's letterkundige reisgids van Nederland (1982)
• Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
• Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
• Wiel Kusters, Raad van Alfabet (1987)
• Tine van Buul en Bianca Stigter, Als je goed om je heen kijkt zie je dat alles gekleurd is (1991)
• Prisma van de pseudoniemen (1992)
• Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
• Rudolf Escher & Reinold Kuipers, J.C. Noordstar, N.E.M. Pareau & Ebenhaëzer (2000)
• Volkskrant (19-01-2001)
• Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)