Achternaam: Nieuwenhuys

Voornaam: Rob

Geboren: 30-06-1908

Te: Semarang

Overleden: november 1999

Pseudoniem(en): Rob Nieuwenhuys publiceerde ook onder het pseudoniem E. Breton de Nijs.

Dit pseudoniem kwam hij tegen in een kroniek over Indische grafzerken. Daarnaast komen de letters in 'E. Breton de Nijs vrijwel overeen met die in 'Rob Nieuwenhuis'

Werk:

Proza:

• Oom Tjen (1947)
• Vergeelde portretten uit een Indisch familiealbum (1953)
• Wie verre reizen doet (1975)
• Een beetje oorlog. Java 8 december 1941 - november 1945 (1979)
• De moord op Born (1985)

Brieven:

• Twee brieven van Gerard Reve aan Rob Nieuwenhuys (geschreven in 1978) staan afgedrukt in Reve's 'Klein gebrek geen bezwaar, Een keuze uit zijn brieven' (1986)
• 2 brieven van Geert van Oorschot aan Rob Nieuwenhuys (met zijn commentaar) in: 'Geert van Oorschot, Brieven van een uitgever' (1995)

Naslagwerken:

• Oost-Indische spiegel, handboek van de Nederlandse letterkunde over Indonesië (1972)

Vertalingen:

• In 'De muze kent geen Babel, Poëzie uit alle werelddelen in vertaling'(1959) staat door hem vertaalde gedicht 'De poorten van Dan' afkomstig van de Pygmeeën.

Vertaald:

• 'Das Haus auf der Salemba' (Vergeelde portretten) verscheen in 1958 in Duitsland.
• 'Bayangan Memudar (Vergeelde portretten) verscheen in 1975 in Indonesië.
• 'Hikajat Lebak' (De zaak van Lebak) verscheen in 1977 in Indonesië.
• Dick Hartoko bewerkte de Oost-Indische Spiegel voor Indonesië (1977)
• ''Faded portraits' (Vergeelde portretten) verscheen in 1982 in Amerika en Engeland.
• 'Mirror of the Indies'(Oost-Indische Spiegel) verscheen in 1982 in Engeland.

Essays:

• Tussen twee vaderlanden (1959 en 1967)
• De pen in gal gedoopt (biografie van H.N. van der Tuuk) (1962)
• De dominee en zijn worgengel; van en over Fr. Haverschmidt: preken, voordrachten, brieven en andere documenten (1964)
• De onuitputtelijke natuur (biografie van Franz Wilhelm Junghuhn) (1966)
• De mythe van Lebak (1987)

Fotoboeken/foto-ducumentaires:

• Tempo doeloe, fotografische documenten uit het oude Indië 1870-1914 (foto-documentaire) (1961)
• Batavia, koningin van het Oosten (1976)
• Baren en oudgasten. Tempo doeloe - een verzonken wereld. Fotografische documenten uit het oude Indië 1870-1920 (1981)
• Komen en blijven. Tempo doeloe - een verzonken wereld. Fotografische documenten uit het oude Indië 1870-1920 (1982)
• Met vreemde ogen (1985)

Bloemlezingen:

• Onschendbaar domein (1943)
• Volkspoëzie uit Indonesië (1952)
• Op de grens (1952)
• Ziet, de dag komt aan, proza en poëzie van 1600 tot 1700 (1959)
• Bij het scheiden van de markt (1962)
• In de schommelstoel. Nederlandse letterkunde over Indonesië van 1870 tot 1935
• Van roddelpraat en literatuur. Een keuze uit het werk van Nederlandse schrijvers uit het voormalig Nederlands-Indië (1965)
• Brieven van Willem Walraven (1966)
• J.C. van Schagen, Ik ga maar en ben ( samengesteld door Rob Bieuwenhuis en K. Schippers) (1972)
• Om nooit te vergeten; Indisch-Nederlandse letterkunde van 1935-heden (1974)
• Het laat je niet los. Nederlandse letterkunde over Indonesië van 1935 tot heden (1974)
• Wie verre reizen doet; Indisch-Nederlandse letteren van de Compagniestijd tot 1870 (1975)
• François Haverschmidt, Ter Gelegenheid Van... (1981)
• Rad van onrust (bloemlezing van werk van Constantijn Huygens) (1987)

'Gebloemleesd'

Proza:

• 1 bijdrage: 'Kroniek of roman?' in 'Singel 262. Zeventien auteursgeheimen' (1957)
• 1 verhaal: 'Robespierre' in 'Bij het scheiden van de markt', door R. Nieuwenhuys (1960)
• 1 verhaal: 'Oedjan datang, kambing lari' in 'Gastenboek van Singel 262' (1962)
• 1 verhaal: 'Oedjan datang, kambing lari' in 'Schrijven is blijven' (Singel 262) (1976)

Tijdschriften:

• Van 1947 tot 1952 was Rob Nieuwenhuys redacteur van 'Oriëntatie'.
• Rob Nieuwenhuys werkte mee aan het dagblad 'De Nieuwsgier'.
• Rob Nieuwenhuys was mede-oprichter van 'De Fakkel' en van 'Tirade'.
• Rob Nieuwenhuys publiceerde in 'Haarlems Dagblad', 'Hollands Diep'.

Over Rob Nieuwenhuys:

• N. Bertouille-Jaquet schreef een doctoraal-scriptie over E. Breton de Nijs (1966)
• 'De Engelbewaarder' nr. 25 (1982) was gewijd aan Rob Nieuwenhuys, met als titel: 'Rob Nieuwenhuys, leven tussen twee vaderlanden'.
• Een bijdrage over Rob Nieuwenhuys in 'Kritisch Lexicon van de Nederlandstalige Literatuur na 1945' door Willem Maas (februari 1988)

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

• Bij zijn negentigste verjaardag werd hem een boek aangeboden, waarvoor bijv. Jeroen Brouwers en Rudy Kousbroek een bijdrage schreven: 'Met andere ogen. Dertig vrienden over de fotoboeken van Rob Nieuwenhuys'.

Literaire prijzen:

• Essayprijs van de gemeente Amsterdam 1959 voor 'De zaak Lebak na honderd jaar'.
• Bijzondere prijs van de Jan Campert-stichting 1973 voor 'Oost-Indische spiegel'.
• Dr. Wijnaendts Franckenprijs 1975 voor 'Oost-Indische spiegel'.
• Constantijn Huygens-prijs 1983 voor zijn gehele oeuvre.

Rob Nieuwenhuys was lid van de jury voor de volgende prijzen:

• Essayprijs van de gemeente Amsterdam 1961
• P.C. Hooft-prijs 1965
• Prozaprijs van de gemeente Amsterdam 1966
• Poëzieprijs Culemborgse eeuwfeesten 1969
• Multatuli-prijs 1974

Opmerkingen:

• Rob Nieuwenhuys bracht zijn jeugd door in Nederlands-Indië. Hij had een 'totok' (Hollander, nieuweling in Indië) vader (van de Haarlemmerdijk). Zijn moeder was een indisch weesmeisje. Zijn vader werd directeur van 'Hotel des Indes' in Batavia.
• Rob Nieuwenhuys volgde de HBS in Soerabaja.
• Rob Nieuwenhuys kwam naar Nederland en studeerde Indisch recht en Nederlandse letteren in Leiden (1928-1936).
• van 1935 tot 1940 was hij leraar in Indonesië en van 1940 tot 1942 docent aan de literaire faculteit van de universiteit van Batavia.
• Rob Nieuwenhuys zat van 1942 tot 1945, gescheiden van vrouw en kind krijgsgevangen in een Jappenkamp (Tjimahi) op Java.
• Na de Tweede Wereldoorlog was hij één jaar met verlof in Nederland. Hij ging weer terug naar Indonesië en was van 1947 tot 1952 hoofdambtenaar aan het ministerie van Onderwijs in Djakarta.
• In deze periode verzorgde hij een wekelijks radiopraatje.
• In 1952 kwam hij naar Nederland en was tot 1963 leraar aan de Eerste Openbare Handelsschool aan het Raamplein in Amsterdam. Hij gaf o.a. les aan K. Schippers en J. Bernlef.
• In 1963 werd hij wetenschappelijk medewerker van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde in Den Haag, waar hij werkte aan de documentatie van de geschiedenis van Indonesië. Hij werkte hier tot zijn pensioen in 1973.
• Rob Nieuwenhuys schreef ook biografieën van negentiende-eeuwse schrijvers, waarmee hij hun werk opnieuw toegankelijk maakte.
• Naast publicaties over de Indisch-Nederlandse literatuur publiceerde Rob Nieuwenhuys veel over Piet Paaltjens.
• Rob Nieuwenhuys kreeg een eredoctoraat aan de universiteit van Leiden.
• In 1995 overleed zijn vrouw Fried.

Anderen over Rob Nieuwenhuys:

• Rob Nieuwenhuys was een anarchist. Hij had een hekel aan autoriteit, aan voetnoten, aan uiterlijk vertoon, aan pretenties, aan mensen die hem wilden gebruiken voor hun eigen doeleinden. Hij had een messcherp gevoel voor kwaliteit, voor authenticiteit. (Peter van Zonneveld, Godsamme, Vrij Nederland, 20-11-1999)
• R. N. was leraar aan de MMS in Amsterdam (Gerrit van der Veen MMS) en aldaar onze leraar Nederlands en Kunstgeschiedenis (tot 1964 - wij -degenen die in 1964 van school kwamen - waren zijn laatste examen jaar). Ik weet nog heel goed hoe hij uit "Vergeelde Portretten" voorlas - het stuk over Rienkie (in den Haag). Hij droeg het verhaal voor, en gebruikte zo'n heerlijke, hoge kakel stem als hij de indische dames "voor droeg".
  Tussen twee haakjes, de letters in E. Breton de Nijs, het pseudoniem dat hij gebruikte, vormen ook zijn naam, Rob Nieuwenhuys - kijk het maar na, en hij heeft het ons (in 1962 of zo) zelf verteld! (Bea van Klingeren-Stiers, e-mail, 07-11-2002)

Mijn favoriete citaat:

Naar een overzicht van citaten van Rob Nieuwenhuys

Links:

• Raban Internet Antiquariaat - voor tweedehands boeken van Rob Nieuwenhuys
• Rob Nieuwenhuys - Biografie (Teleac)
• Bert Paasman over Rob Nieuwenhuys
• Rob Nieuwenhuys en het onaangeroerde koffertje
• Jeroen Brouwers over Rob Nieuwenhuys

Bronnen o.a.:

• R. Nieuwenhuys, Bij het scheiden van de markt (1960)
• Wie is die.... Auteurs van Singel 262 (1966)
• Paspoort voor de lezer. Nederlandse en Vlaamse auteurs van nu (1968)
• Lexicon van de moderne Nederlandse literatuur (1978)
• Ik hou van jou. Drieënnegentig auteurs van Querido (1982)
• Querido's letterkundige reisgids van Nederland (1982)
• Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
• Nederlandse literaire prijzen 1880-1985 (1986)
• Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
• Oosthoek lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
• Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)