Achternaam: van Eerbeek

Voornaam: J.K.

Geboren: 22-07-1898

Te: Zwolle

Overleden: 05-11-1937

Te: Zwolle

Pseudoniem(en): J.K. van Eerbeek was het pseudoniem van Meinart Boss.Hij gebruikte ook het pseudoniem M. van Kempen (vermoedelijk naar de Thomas à Kempisstraat, waar de bakkerij van zijn vader stond).

Werk:

Proza:

• Verhalen (1930)
• Lichting '18 (1932)
• Strooschippers (1934)
• Gesloten grenzen (1935)
• Beumer & Co (1937)
• Burgers van Nijstad (heruitgave van 'Verhalen') (1938)
• Asuncion, het Spaansche Sprotje (1938)
• De Doeve (1938)
• Pontus en de dieren en ander proza (bijeengezocht door G. Kamphuis) (1942)

Voor kinderen:

• De jongensjaren van Egbert de Wilde (1930)

Schoolboeken:

• Van verleden en heden. Historisch Leesboek (2 delen) (met F. van Westen) (1930)
• De Korenwan. Leesboek voor het Christelijk onderwijs (2 delen) (met S.J. Matthijse en F. van Westen) (1930)

Bloemlezingen:

Proza:

• 1 verhaal: 'De Koksiaan' in 'Zesde Kerstboek', redactie P.J. Risseeuw (1929)
• 1 verhaal: 'De Werkeloze' in 'Zevende Kerstboek', redactie P.J. Risseeuw (1930)
• 1 verhaal in 'Hou Zee' (1930)
• Een bijdrage in 'Ferme jongens' (1930)
• 1 verhaal: 'S.O.S.' in Achtste kerstboek', samengesteld onder redactie van P.J. Risseeuw (1931)
• 1 verhaal: 'De Strooschippers (fragm.)' in 'Negende Kerstboek', redactie P.J. Risseeuw (1932)
• 1 verhaal: 'Egbert Henderikus Blauw' in 'Het is bij den avond' (1932)
• 1 verhaal: 'Verhaal van Jakob Kleinbentink' in 'Volk bij den weg', redactie R. Houwink (1932)
• 1 verhaal: 'Het achtste gebod: Sander en zijn slachtoffer' in 'De Tien Geboden' (1932)
• 1 verhaal: 'Schets' in 'Wolken, Wind en Water' (1932)
• 1 verhaal: 'Zonder middelen van bestaan' in 'Jong Holland, pak aan', redactie Bert Bakker en Leentje Hagen (1932)
• 1 bijdrage: 'De Rapper bij de Transactie-Centrale' in 'Het heerlijk ambacht (Red.: C. Rijnsdorp, G. Kamphuis, H. Kuyper-van Oordt en P.J. Risseeuw, t.g.v. 5 jaar Christelijken Auteurskring) (1934)
• 1 verhaal: 'Rimbaud' in 'Werk, het boek der Jong-Protestantsche letterkunde' samengesteld door Jan H. Eekhout (ca. 1935)
• 1 bijdrage: 'Boeren uit den Vonderhoek' in 'Groot Nederlandsch Boerenboek' redactie Anne de Vries (1937)
• 1 verhaal: 'Dieks moet van de boerderij af' in 'Boeren en Burgers', redactie P.J. Risseeuw (1938)
• 1 verhaal: 'De gast' in 'Verzeild bestek', onder redactie van G. Kamphuis, H. Kuyper-van Oordt, C. Rijnsdorp en P.J. Risseeuw, t.g.v. 10 jaar Christelijken Auteurskring (1939)
• 1 verhaal in 'Bewaard van vroeger', samengesteld door Cor Bregman.

Tijdschriften:

• J.K. van Eerbeek publiceerde in 'Opwaartsche Wegen' en in 'De Spiegel'.

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

• 'In memoriam J.K. van Eerbeek' (1938)
• Gerrit Achterberg schreef n.a.v. het boek 'Beumer & Co' het gedicht 'Beumer & Co'.
• Cor Bregman schreef een deel 'Cahiers voor christelijke literatuur' over J.K. van Eerbeek.
• Een bijdrage over J.K. van Eerbeek in 'Kritisch Lexicon van de Nederlandstalige Literatuur na 1945' door Reyer Kraan (november 1997)
• 'Liter' gaf in juli 2002 een 'Van Eerbeek-themanummer' uit, met als titel: 'Huis van bewaring. J.K. van Eerbeek - Verhalen'.
• J. Werkman: 'De haven uitgraven. De wereld van J.K. van Eerbeek, schrijver (Meindert Boss 1898-1937)' (proefschrift, 2004).
  

Opmerkingen:

• Zijn vader had een bakkerij in de Thomas à Kempisstraat in Zwolle.
• J.K. van Eerbeek ging naar de Normaalschool in Zwolle, waar de dichter A. Wapenaar één van zijn leraren was.
• J.K. van Eerbeek volgde de reserve-officiersopleiding in Amersfoort. Hier werd hij ziek, moest toch aan een mars meedoen en is de gevolgen hiervan nooit helemaal te boven gekomen.
• J.K. van Eerbeek werkte van 1920 tot 1927 als onderwijzer op diverse scholen.
• J.K. van Eerbeek werd in 1928 onderwijzer aan het Huis van Bewaring in Zwolle.
• In 'Lichting '18' (1932) reageerde Van Eerbeek op de demoralisering na de Eerste Wereldoorlog. Dat was in de Nederlandse literatuur uitzonderlijk.
• In zijn laatste jaar verbleef hij vanwege zijn slechte gezondheid enige maanden in Zuid-Frankrijk.
• J.K. van Eerbeek overleed aan de gevolgen van een longontsteking.
• Hij werd op 09-11-1937 befraven op de Algemene Begraafplaats aan de Mepperlerstraatweg in Zwolle (graf 3E-O-40)

Anderen over J.K. van Eerbeek:

• Zijn vroege dood beteekent voor onze proza-letterkunde een groot, nauwelijks in zijn ernst nog te meten verlies. En dat niet alleen, omdat van Eerbeek een zeer begaafd schrijver was, maar ook en vooral, omdat hij een mensch was uit één stuk, die geen scheiding vermocht te maken nog tusschen zijn leven en zijn kunst, noch tusschen zijn kunst en zijn geloof. (Roel Houwink, 'In memoriam J.K. van Eerbeek', Ter inleiding, blz. 3)
• Van Eerbeek was een zeer eenvoudig mensch. Ietwat borstelig en stroef. Maar dat was dan de buitenkant, want zijn vrienden kregen op den duur een andere kijk op hem. (Q.A. de Ridder, Herinneringen aan J.K. van Eerbeek, 'In memoriam J.K. van Eerbeek', Ter inleiding, blz. 8)
• Voor zijn werk was Van Eerbeek geen moeite te veel. Hij voerde het experiment door tot in de kleinste kleinigheden. Hij liet driemaal een bord op den grond vallen, om te zien hoe het brak. Hij bevestigde en spiegel op een tafel en bestudeerde zijn eigen gezicht om een bepaalde uitdrukking juist weer te kunnen geven. En hij was heelemaal niet gesticht over het feit dat zijn zuster hem bij deze proef verraste. (Leentje M. Hagen, In de werkplaats bij J.K. van Eerbeek, 'In memoriam J.K. van Eerbeek', Ter inleiding, blz. 13)
• J.K. van Eerbeek met zijn mystisch aanvoelen van de zintuiglijk waargenomen werkelijkheid en zijn stugge oorspronkelijkheid (C. Rijnsdorp, In drie etappen, blz. 97)
• Even voorbij de stoffenwinkel van Schulte Nordtholt, waar mijn vader de Standaard van de vorige avond placht te brengen, woonde bakker Bos. Deze in alle opzichten degelijke man had een zoon, Meinart, die voor onderwijzer had geleerd maar romans schreef. Een niet door iedereen gewaardeerde beroepsverschuiving. Zijn verhalen 'Strooschippers'en 'Beumer & Co.', die hij onder het pseudoniem J.K. van Eerbeek schreef, hadden niets uitstaande met de bekerings- en uitverkiezingslectuur die zo rijkelijk over ons kwam. Ik herinner mij hoezeer ik getroffen werd door zijn voorzichtige, fijnzinnige aandacht voor 'de kleine luyden'. (L. J. de Ruiter, voorzitter IKON, voorwoord van Het hoge woord, blz. 5)

Mijn favoriete citaat:

Links:

• Raban Internet Antiquariaat - voor tweedehands boeken van J.K. van Eerbeek

Bronnen o.a.:

• Werk, het boek der Jong-Protestantsche letterkunde (1935)
• 'In memoriam' J.K. van Eerbeek (1937)
• Uitgelezen 2 (1975)
• Lexicon van de moderne Nederlandse literatuur (1978)
• Querido's letterkundige reisgids van Nederland (1982)
• Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
• Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
• Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
• Hans Heesen e.a., Waar ligt Poot? (1997)